Maag & Darmen

Hoe werken je maag en darmen?

Je maag en darmen zijn de belangrijkste organen in het spijsverteringsproces. Tijdens dit proces wordt voedsel afgebroken tot voedingsstoffen die het lichaam kan opnemen en gebruiken. Ons lichaam zet deze stoffen vervolgens om in energie of bouwstoffen – die laatste zijn nodig om te groeien of om beschadigde cellen in het lichaam te vervangen. Het hele spijsverteringsproces duurt 24 tot 48 uur, afhankelijk van wat en hoeveel we precies eten.

Een goede werking van je maag en je darmen vormt de basis van een goede gezondheid. Als je spijsvertering goed werkt, worden alle voedingsstoffen namelijk goed opgenomen. En kan je lichaam optimaal functioneren.

Zo verloopt de spijsvertering:

Mond

Spijsvertering start in de mond. Fijngekauwd voedsel wordt hier vermengd met speeksel. Dit wordt automatisch aangemaakt zodra we voedsel zien, ruiken of proeven. In het speeksel zitten enzymen die voedsel verteren, waardoor het glad wordt en makkelijk is door te slikken.

Slokdarm

Als we voedsel inslikken, komt het in de slokdarm. Dit is een rechte pijp van ongeveer 25 centimeter lang. De spieren in de slokdarm hebben hierbij een belangrijke functie: ze trekken samen en ontspannen zich om het voedsel langzaam naar de maag te duwen. Bij de ingang van de maag zit een sluitspiertje dat opengaat voor voedsel en daarna weer sluit, zodat voedsel en maagsappen niet terug de slokdarm in stromen.

Maag

De maag kneedt het voedsel en vermengt het met maagsap. Zoutzuur en enzymen zijn de belangrijkste onderdelen van maagsap. De enzymen breken het voedsel af, terwijl het zoutzuur bacteriën doodt. Voedsel blijft ongeveer drie uur in de maag; vet voedsel iets langer.

Dunne darm

Via een ander sluitspiertje komt het voedsel in de dunne darm. Deze bestaat achtereenvolgens uit de twaalfvingerige darm, de nuchtere darm en de kronkeldarm. In deze delen vindt het belangrijkste element van de spijsvertering plaats. Spijsverteringssappen en enzymen uit de alvleesklier en galblaas worden toegevoegd aan het voedsel en breken het af tot voedingsstoffen die kunnen worden opgenomen in de bloedbaan.

Dikke darm en endeldarm

Voedsel dat niet verteerd kan worden, gaat naar de dikke darm. In de dikke darm worden vocht en zouten uit de substantie gehaald. Alle overgebleven substantie vormt uiteindelijk onze ontlasting. Deze ontlasting komt in de endeldarm terecht en wordt daar tijdelijk opgeslagen. Als die vol is, gaat er een seintje naar de hersenen waardoor we aandrang voelen. Ontlasting doet er gemiddeld 12 tot 24 uur over om door de dikke darm en endeldarm te gaan. Als dit te snel gaat, is de ontlasting nog te vochtig en spreken we van diarree. Als het te langzaam gaat, en er dus te veel vocht uit is gehaald, kan er verstopping (obstipatie) optreden.

Darmbacteriën

In de dunne darm helpen goede bacteriën bij de spijsvertering. Zij zetten schadelijke bacteriën buiten spel en houden de darm in balans. Alle darmbacteriën samen worden ook wel darmflora of microbioom genoemd.

Lever

Ook de lever speelt een rol in de spijsvertering. Via het bloed worden  voedingsstoffen uit de spijsvertering naar de lever vervoerd. Dit orgaan bewerkt voedingsstoffen en zet ze om in bouwstoffen of energie. Verder maakt de lever gal aan, dat nodig is om de vetten uit ons voedsel te verteren. Ten slotte maakt de lever allerlei schadelijke stoffen, zoals alcohol, onschadelijk.

Galblaas

De galblaas slaat het door de lever gemaakte gal tijdelijk op. Als je vet hebt gegeten, gaat er gal vanuit de galblaas naar de dunne darm, waar het spijsverteringsenzymen kan helpen bij de vertering van het vet.

Alvleesklier

Dit orgaan maakt alvleeskliersap, waarin veel spijsverteringsenzymen zitten die de dunne darm helpen om suikers, eiwitten en vetten te verteren. Verder maakt de alvleesklier de hormonen insuline en glucagon, die de bloedsuikerspiegel in evenwicht houden.

Kunnen ook jouw maag en darmen wat ondersteuning gebruiken?

Bij meer dan 3,5 miljoen Nederlanders is regelmatig enige ondersteuning van de maag- of darmfunctie en/of de spijsvertering gewenst, zoals bijvoorbeeld:

  • Bij een vol gevoel in de maag of een opgeblazen gevoel na het eten
  • Wanneer de darmpassage ondersteuning nodig heeft
  • jouw stoelgang ondersteuning nodig heeft
  • Wanneer je winderig bent
  • Als het zuur-base-evenwicht in de maag uit balans dreigt te raken

Gelukkig zijn deze ongemakken veelal te voorkomen als je goed let op je spijsvertering en darmflora. Je levensstijl speelt daarbij een grote rol. Zo kunnen een drukke levensstijl, onvoldoende drinken of te weinig beweging klachten veroorzaken. En omgekeerd kunnen voldoende bewegen en drinken en gezond, gevarieerd en vezelrijk eten een belangrijke rol spelen om je maag en darmen gezond te houden en/of bestaande ongemakken te verhelpen.

Wat kun je zelf doen?

1. Gezond eten en drinken
Goed eten en drinken heeft direct invloed op de gezondheid van je darmen en maag. Aangeraden wordt om vezelrijk, gezond en gevarieerd te eten en voldoende te drinken. Dit is noodzakelijk om je maag en darmen goed te laten functioneren, met een gezonde en regelmatige stoelgang en pijnvrije, rustige darmen en maag als gevolg. Vermijd te heet, te koud, te pittig voedsel of te vet voedsel. Neem kauwgom, alcohol en koolzuurhoudende dranken met mate.

2. Rustig eten
Rustig eten en langzaam kauwen bevorderen de spijsvertering. Eet met je mond gesloten, zodat er geen lucht meekomt.

3. Lichaamsbeweging
Regelmatig en voldoende bewegen draagt bij aan een gezonde maag- en darmwerking. Het trainen van de bekkenbodemspieren kan helpen bij het goed kunnen controleren van de stoelgang.

4. Voldoende ontspanning
Ontspan en haal diep en rustig adem. Stress heeft een zeer negatieve invloed op onze maag en darmen.

5. Ondersteun de normale zuurgraad
Als je ouder wordt, verslapt de sluitspier tussen slokdarm en maag. Daardoor stroomt maagsap makkelijk terug in de slokdarm. Het advies is om drie uur voor het slapengaan niets meer te eten. Een lege maag geeft namelijk minder zuurproductie en dus minder problemen in de nacht.

6. Heilzame kruiden voor maag en darmen
Ook kruiden kunnen een bijdrage leveren voor een normale maag- en darmfunctie. Zij ondersteunen en onderhouden de veerkracht en het herstellend vermogen van het lichaam.

Wat zoek je?

Jouw winkelwagen